Depresja jest jedną z najczęściej występujących chorób. Choruje na nią aż kilkanaście procent osób dorosłych. Szacuje się, że w Polce może to być nawet 1,5 mln osób. Mimo że najczęściej chorują dorośli, należy pamiętać, że depresja może dotyczyć także dzieci i młodzieży.
Opracowała: lek. med. Karolina Dańko.
Często w chwilach gorszego samopoczucia mówimy „Chyba mam depresję”, jednak należy pamiętać, że depresja to stan trwający przynajmniej dwa tygodnie i dotyczący różnych sfer życia. Oprócz spadku nastroju, depresji towarzyszy utrata zainteresowań, poczucie pustki, brak odczuwania przyjemności, obniżenie energii. Często utrata energii jest tak duża, że pacjenci nie są w stanie wykonywać podstawowych czynności – myć się, czesać, robić zakupów, a nawet wstać z łóżka. Występuje też spadek koncentracji uwagi, problemy ze snem, zaburzenia apetytu (zarówno jego brak, jak i nadmiar), spadek libido. Szczególnie trudnym objawem depresji jest obwinianie się, utrata poczucia własnej wartości, pesymistyczne wyobrażenie o przyszłości. U niektórych osób, głównie mężczyzn, choroba może objawiać się drażliwością lub wręcz agresją. Te wszystkie symptomy, bardzo przykre dla pacjenta, mogą niestety doprowadzić do pojawienia się myśli rezygnacyjnych („Chciałbym się nigdy nie obudzić albo ulec wypadkowi”) lub samobójczych.
Depresja jest chorobą, którą należy leczyć i można wyleczyć. Dlatego jeśli uważasz, że powyżej opisane objawy dotyczą ciebie lub odpowiesz na jedno z poniższych pytań twierdząco, zgłoś się do lekarza POZ lub lekarza psychiatry (nie potrzebujesz skierowania):
- Czy w ciągu ostatniego miesiąca odczuwał/odczuwała Pan/Pani zmniejszenie zainteresowań lub osłabienie odczuwania przyjemności?
- Czy w ciągu ostatniego miesiąca czuł/czuła się Pan/Pani smutny/smutna, przygnębiony/przygnębiona, miał/miała poczucie braku nadziei?
Pacjenci często zadają sobie pytanie „Dlaczego ja?”. Na wystąpienie depresji składa się wiele różnych czynników – sytuacja rodzinna, materialna, zawodowa, szkolna, brak wsparcia bliskich osób, choroby przewlekłe, uzależnienia, sytuacja geopolityczna, czynniki genetyczne. Pacjenci nie są winni powstania choroby, dlatego warto pamiętać, czego NIE mówić osobie chorej na depresję:
„Weź się w garść”
„Inni mają gorzej”
„Chyba nie masz co robić”
„Idź pobiegać, zrobi Ci się lepiej”
„Uśmiechnij się, to Ci przejdzie”
„Nikt nie mówił, że będzie lekko”
„A jakie Ty możesz mieć problemy?” – kierowane najczęściej do dzieci i młodzieży
Co zatem warto mówić, aby wesprzeć osobę chorą?
„Jestem z Tobą i będę Cię wspierać”
„Przykro mi, że przez to przechodzisz”
„Jak mogę Ci pomóc?”
„Jesteś dla mnie ważny/ważna”
„Zawsze możesz ze mną porozmawiać”
„Nie zwariowałeś/zwariowałaś”
„Warto poradzić się specjalisty, mogę pójść z Tobą, jeśli chcesz”
Jeśli masz problem, żeby dostać się na wizytę u lekarza, a potrzebujesz pilnego wsparcia, zadzwoń na jeden z podanych niżej numerów:
116 123 – Telefon zaufania dla dorosłych, poniedziałek – niedziela w godz. 14:00 – 22:00
116 111 – Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży, poniedziałek – niedziela w godz. 12:00 – 02:00
22 635 09 54 – Telefon zaufania dla osób starszych, poniedziałek, środa, czwartek w godz. 17:00-20:00
800 70 22 22 – Centrum Wsparcia dla osób w stanie kryzysu psychicznego, czynny całą dobę
800 108 108 – Telefon wsparcia dla osób po stracie bliskich, poniedziałek – piątek 14:00 – 20:00
800 120 002 – Telefon dla ofiar przemocy w rodzinie (Niebieska Linia)
800 080 222 – Infolinia dla dzieci, młodzieży, rodziców i pedagogów
Źródło:
Piotr Gałecki, Agata Szulc: Psychiatria. Wrocław: Edra, 2018
